IMDb : 6.7/10

"Unfaithful"

Tình Ái - Vườn Địa Đàng Và Bóng Tối Tội Lỗi

Unfaithful đã đánh dấu sự trở lại của đạo diễn gốc Anh, Adrian Lyne sau tác phẩm Lolita 1997, bộ phim đã bóc tách từng lớp sự thật nghiệt ngã, đau lòng về một vấn nạn trong gia đình: ngoại tình. Con người vốn là một sinh vật nhạy cảm và yếu đuối, chính bản năng tình dục đã đưa con người ta đi xa hơn vai trò cơ bản ban đầu là duy trì nòi giống. Tình dục có thể khiến cho người ta yêu nhau hơn, là ánh sáng đưa người ta đến với vườn địa đàng, nhưng cũng đồng thời là bóng tối đẩy lùi con người vào sâu thăm thẳm trong tội lỗi và bí mật. 

Nhưng điểm xuất sắc của Unfaithful đó là dùng tình dục như một phản đòn mạnh mẽ, là câu hỏi trung tâm của hai trạng thức thường hay tồn tại song song trong mỗi chúng ta: ham muốn bản năng và trách nhiệm gia đình.

Câu chuyện ngoại tình trong Unfaithful không hề mới lạ, song vì sao tác phẩm này của Lyne lại khiến cho người ta ám ảnh nhiều đến vậy? Không tập trung vào những cảnh quan hệ tình dục, hay khai thác lý do vì sao người ta lại ngoại tình, mà điểm nhức nhối hơn cả chính là những gì sẽ xảy ra sau khi chúng ta lên giường với người mà không phải là chồng hay vợ mình. Thông thường, trong các bộ phim về đề tài này luôn có một tuyến nhân vật thứ ba, là đám đông hoặc xã hội, luôn đóng vai trò là người phán xét, nhân danh “đạo đức” để lên án kẻ ngoại tình. Song trong Unfaithful, người xem không hề thấy những bức tượng đạo đức đó, không có tiếng nói bên lề, cũng không có ranh giới phân chia đúng và sai. 
“There is no such thing as a mistake. There’re things you do, and things you don’t do”

Unfaithful sở hữu tuyến tính vừa đủ ở cả cốt truyện và nhân vật. Connie Sumner (Diane Lane) là một người phụ nữ hạnh phúc sống ở ngoại ô thành phố. Cùng với người chồng thành đạt, luôn quan tâm đến gia đình, Edward Sumner (Richard Gere) và cậu con trai chuẩn bị lên 9, Connie hầu như chẳng có điều gì đáng thất vọng ở gia đình mình.

Vào một buổi chiều mưa bão, Connie vô tình gặp phải chàng trai buôn sách người Pháp, Paul Martel (Olivier Martinez), và không lâu sau, cô nhanh chóng rơi vào trò chơi tình ái với Paul, niềm vui xác thịt với những màn mơn trớn, ái ân mới lạ mà Paul mang đến khiến Connie không thể dừng lại được chuyến phiêu lưu nguy hiểm này. Và cứ đều đặn thứ hai hàng tuần Connie đều lên phố để gặp anh. Bằng trực giác của một người chồng rất yêu thương vợ, Ed đã thuê thám tử để theo dõi cô, cho đến khi ông biết được sự dối trá và mọi việc đã xảy ra theo một chiều hướng bất ngờ và không còn lối thoát.

Với lối đặc tả tinh giản, Unfaithful không ngần ngại thừa nhận mức độ thảm khốc của vấn đề ngoại tình thông qua việc quan hệ tình dục, mà cụ thể ở đây là bạo dâm. Lyne luôn tạo ra những bước đột phá mới trong các tác phẩm của ông, mà cụ thể ở đây là tình dục. Những cảnh làm tình giữa Paul xấc xược và quyến rũ trong tình trường và Connie, một người phụ nữ trung niên đã thiếu vắng những cảm xúc mới lạ từ lâu đã tạo ra một dấu ấn trọng tâm. Connie nghe theo lời của Paul như một nô lệ tình dục của anh, cô sẵn sàng thủ dâm trước mắt Paul, phục tùng đôi bàn tay điệu nghệ của anh trong vô thức. 

Connie là đại diện của một bà mẹ tự tin về hạnh phúc cùa mình, và ở một cấp độ cao hơn, cô thậm chí cũng tự tin rằng mình có thể kiểm soát được mối quan hệ ngoài luồng với Paul và tình cảm vợ chồng với Ed. Connie tự tin trang điểm trước mặt Ed và nói dối với anh là trưa nay cô có hẹn đến tiệm spa (mà thực chất là đến chỗ của Paul), cô cũng chỉ thoáng chút giật mình khi cô bạn Tracy tâm sự về nỗi mất mát sau khi bị phát hiện ngoại tình “Chỉ có một kết cục duy nhất cho việc ngoại tình, đó là gia đình của tôi bước vào thảm cảnh không thể cứu vãn được. Và ước gì tôi đã kịp nhận ra để sửa chữa lỗi lầm này”, nhưng ngay lập tức sau đó, cô vẫn cuồng nhiệt làm tình với Paul trong phòng vệ sinh.

Connie tự tin rằng mình là người chiến thắng trong trò chơi này. Nhưng cô nhanh chóng đầu hàng bởi những trò tấn công khiêu dâm của Paul. Connie đang quá say mê anh, cô bị Paul thuần phục. Và rõ ràng Connie chỉ là một kẻ thua cuộc, đầu tiên là với bản chất tự tin của mình.

Một cảnh xuất sắc của phim mà sau này được nhiều người yêu điện ảnh nhắc lại, đó là khi Connie trên tàu trở về nhà sau khi Paul lần đầu lôi cô lên giường, e thẹn, vui sướng, xấu hổ, mong chờ, thỏa mãn, vẫn còn thèm khát… những cảm xúc ấy trói buộc tâm trí Connie để thôi thúc bản năng trỗi dậy. Diane Lane đã xử lý vô cùng tinh tế và chi tiết, cách cô che tay cười thầm, vắt chân qua lại đầy bối rối, đỏ mặt,…  Trong sự hỗn loạn của cảm xúc đó, người xem sẽ thấy một sự đối lập thầm kín của Connie, nụ cười và tiếng khóc của cô dường như đều bật ra cùng một lúc, rồi giấu nhẹm đi, rồi bật dậy mạnh mẽ khi cô bước vào phòng vệ sinh trên tàu. Đây thậm chí còn được xem là một trong những phân cảnh hay nhất của điện ảnh về đề tài khủng hoảng hôn nhân.

Unfaithful mang đến hàng loạt tương phản trong cách xây dựng câu chuyện: Những cuộc gặp gỡ chớp nhoáng của Connie tại nhà của tình nhân và hậu quả lâu dài của cuộc sống hôn nhân với Ed, những trò làm tình điên cuồng với Paul và sự lãnh cảm vô tình của Connie dành cho Ed, bản tính phóng khoáng, khiêu khích của Paul và bản tính nghiêm túc, ân cần nhẹ nhàng của Ed, cuốn sách của Paul và những tấm ảnh chụp lén của Ed, hay hung khí giết chết Paul lại chính là món quà kỷ niệm ngày cưới mà Ed dành cho Connie… Mọi xung động tạo ra từ những tương phản trên đều tố cáo đến mặt tối của con người: sự yếu đuối. Làm sao chúng ta biết trước được điều gì sẽ xảy ra cho đến khi chúng ta bắt đầu biết run sợ với những tổn thương gây ra cho người khác.

Câu hỏi trung tâm mà Unfaithful đặt ra, tôi cho rằng không chỉ là “Ngoại tình sẽ hủy hoại gia đình bạn như thế nào?” mà còn là “Chúng ta đối mặt với chuyện ngoại tình của bạn đời của mình ra sao?”

“Hãy nhìn vào gia đình chết tiệt của anh và nguyền rủa nó đí.” – Lời cảnh báo của Bill Stone dành cho Edward, người đàn ông đề cao lòng trung thành nhưng lại có sự nhạy cảm tuyệt đối với những ai đang ngầm dối trá mình. 

Ed Sumner của Richard Gere ở tuổi 52 là một nhân vật phức tạp. Phong cách điềm tĩnh, nhẹ nhàng của một doanh nhân thành đạt đã che giấu thành công nỗi lo lắng trong ông, khiến cho Connie không hề mảy may nghi ngờ rằng chồng cô đã biết chuyện ngoại tình. Ở một vài phân đoạn, Ed lầm lũi một mình và cố gắng bù đắp tình thương cho vợ bởi sự bận rộn của mình. Họ là một cặp đôi đã theo nhau suốt 11 năm, ít xảy ra to tiếng hay bất đồng quan điểm, một gia đình đáng ngưỡng mộ. 

Quay lại câu hỏi phía trên, chính Ed là nhân vật cung cấp cho người xem từng câu trả lời một – Một người đàn ông luôn bình tĩnh, làm việc cẩn thận lại đánh mất kiểm soát dẫn tới việc gây ngộ sát tình địch. Nhưng đi xa hơn, ông ta đã che giấu hành vi đó một cách hoàn hảo. Kịch bản tinh tế của Alvin Sargent và William Broyles Jr. đã tìm cách thâm nhập vào từng tủy tế bào của nhân vật chính.

Những hành động hay quyết định của từng nhân vật đều dựa trên trải nghiệm cuộc sống của họ. Khác với một người phụ nữ nội trợ được chồng cưng chiều, người đàn ông này hoàn toàn có thể kiểm soát mọi thứ với trí thông minh và kinh nghiệm sắp xếp mọi thứ trong quá trình làm việc lâu năm, kể cả sự tức giận. Nhưng Ed suy cho cùng, vẫn là nạn nhân của trò chơi tình ái mà Connie đang vướng vào. Cả hai vợ chồng, họ đều đã thua cuộc bởi sự yếu đuối của mình.

Không gian của Unfaithful cũng không nằm ngoài quy luật tương phản: mái ấm gia đình của Connie tại vùng ngoại ô, và vương quốc nhục cảm bí mật giữa cô và Paul tại nhà anh trên phố. Mọi sự chuyển tiếp chỉ xảy ra tuần tự tại hai không gian ấy. Còn thời gian? Nó cũng cho chúng ta thấy bàn tay kịch bản sắp đặt để lộ những bi kịch mà không ai mong muốn, nhưng nó buộc phải xảy ra. Tại sao Connie chỉ gặp Paul vào buổi trưa, khi mà đó là thời gian Ed muốn dùng bữa riêng với vợ? Tại sao ngay sau khi Ed vô tình gây ra cái chết của Paul tại nhà riêng, Ed liền nghe thấy tin nhắn của Connie gửi đến anh rằng cô sẽ chấm dứt chuyện này? Tại sao đúng vào ngày Ed gây án thì trời lại mưa to, cũng như ngày mà Connie vô tình tá túc lại nhà Paul cũng vào một chiều bão lớn… Nếu vào chiều hôm đó, Connie bắt được taxi để về nhà, cô sẽ không phải ghé vào nhà Paul, và Ed sẽ không rơi vào tội ác giết người.

Kể từ giây phút đó, cả Connie và Ed đều đã không còn được như xưa. Bức tranh gia đình giờ đây đã trở nên xám lạnh, họ đang sở hữu một bí mật khủng khiếp không thể nói với ai, bí mật này là hệ quả của bí mật kia. Đôi khi, gia đình họ vẫn có những phút giây ấm áp, xuất phát từ tình yêu chân thành của Ed và niềm hối lỗi thật lòng của Connie. Họ giống như một cặp vợ chồng đáng thương và ích kỷ.

Kết thúc mở của Unfaithful tạo ra một điều đáng buồn và lo ngại: Họ có nên tiếp tục che giấu bí mật này trong sự sợ hãi? Quá khứ và những chuyện đã xảy ra sẽ luôn khuấy đảo cuộc sống hôn nhân tưởng đang quay về bình yên với Ed và Connie, vậy thì làm sao họ có thể trốn tránh chuyện đó? Cảnh cuối cùng, khi chiếc xe của họ đậu trước cột đèn giao thông của sở cảnh sát, và đang bàn tính đến chuyện chạy trốn để xây dựng một cuộc sống mới, tôi có thể hình dung là họ chỉ đang vô tình đi ngang qua sở cảnh sát. Còn bạn có thể hình dung là Ed đang chuẩn bị từ biệt gia đình để vào tự thú.

Bất kể dù thế nào đi nữa, yếu tố giúp cho gia đình bạn luôn hạnh phúc, đó là sự bình yên đã không còn tồn tại nữa.