Zero Dark Thirty: Đưa lịch sử sống động lên màn ảnh - căng thẳng với cuộc truy lùng Bin Laden

Việc đưa vụ đột kích tiêu diệt Osama Bin Laden năm 2011 lên màn ảnh là một trong những dự án điện ảnh được chờ đợi và gây tranh cãi nhất năm 2012. Ngoài cái kết mà cả thế giới đều đã tường tận, nhiều người vẫn chưa nắm rõ được đầu mối dẫn tới hang ổ trùm khủng bố Al Qaeda và trách nhiệm kể câu chuyện thuộc về nhà làm phim Kathryn Bigelow. Nữ đạo diễn từng đoạt Oscar này đã đem cho khán giả một Zero Dark Thirty (30 phút sau nửa đêm) - bộ phim đem lại nhiều cảm giác chân thật, chi tiết mang tính thời sự.

Bộ phim kể về cuộc truy lùng tên trùm khủng bố bin Laden kéo dài suốt 10 năm và kết thúc bằng cuộc tập kích tiêu diệt hắn tại nhà riêng bí mật ở thị trấn Abbottabad, Pakistan vào tháng 5/2011.

Đây là bộ phim tiếp theo của bộ đôi biên kịch - đạo diễn Mark Boal và Kathryn Bigelow, từng đoạt giải Oscar 2010 với bộ phim "The Hurt Locker."

Nếu trong "The Hurt Locker" về cuộc chiến của Mỹ ở Iran các nhân vật là hư cấu, thì trong phim "Zero Dark Thirty" với sự giúp đỡ của Cơ quan tình báo trung ương Mỹ, các nhân vật là nhân viên tình báo CIA và đội biệt kích SEAL đều có thật ngoài đời.

Kịch bản của biên kịch Mark Boal dựa trên tư liệu của CIA và những câu chuyện do chính những người trong cuộc kể lại.

Tuy nhiên bộ phim đi theo hướng kể lại câu chuyện qua con mắt của một thành viên ít được biết đến lần đầu tham gia chiến dịch, đó là Maya - một đặc vụ CIA trẻ tuổi (do Jessica Chastain thủ vai).

Sau vụ khủng bố kinh hoàng ngày 11/9/2011 tại Mỹ, cái tên Osama Bin Laden trở thành kẻ bị săn đón hàng đầu trong danh sách truy nã của xứ cờ hoa. Nội dung của Zero Dark Thirty chính là hành trình dài đằng đẵng một thập kỉ ấy, mà như phần giới thiệu của bộ phim giới thiệu là “cuộc truy lùng lớn nhất trong lịch sử loài người”. Nhân vật chính của phim là Maya, một nhân viên CIA vừa ra trường và phụ trách lần theo manh mối của kẻ lãnh đạo mạng lưới Al Qaeda.

Lần theo bước chân của Maya, người xem sẽ được trải nghiệm lại những sự kiện đáng chú ý của thế giới trong những năm đầu của thế kỉ 21: các vụ tra tấn tù nhân ở nhà tù của Mỹ, vụ đánh bom tại London hồi tháng 7/2005, hình ảnh khách sạn Marriot ở thủ đô Pakistan bị nổ tung ... Những góc khuất đằng sau thành công lẫy lừng của chính phủ Mỹ hồi tháng 5/2011 cũng được hé lộ, khi để có được địa chỉ ấn náu của Bin Laden ở Abbottabad, đã có nhiều cuộc đấu trí, những tháng ngày đấu tranh, suy luận bên trong nội bộ CIA và cả những con người phải đánh đổi xương máu của chính mình...

Một điều khán giả cần lưu tâm trước khi chọn lựa Zero Dark Thirty là đây không phải một tác phẩm bom tấn hành động giải trí thông thường. Nội dung “tiêu diệt Bin Laden” có thể khiến một số người lầm tưởng rằng tác phẩm này sẽ diễn tả cảnh biệt đội SEAL truy kích trùm khủng bố song thực tế lại khác hẳn. Những con người được tôn vinh nhất trong “Zero Dark Thirty” không phải là các đặc nhiệm với điệp vụ kéo dài 40 phút được cả thế giới nhắc tới mà là những nhân viên CIA, tiêu biểu là Maya, đã âm thầm truy tìm địa điểm ẩn náu của Bin Laden trong suốt 10 năm.

Không hề ngạc nhiên khi vai diễn Maya đã đem về cho Jessica Chastain một giải Quả cầu Vàng và biến cô thành ứng cử viên sáng giá tại hạng mục Nữ chính ở Oscar 2013 trước khi bị đàn em Jennifer Lawrence đánh bại. Maya là một con người có cá tính mạnh, hết lòng tận tâm với công việc tới mức gần như không có cuộc sống riêng tư hay bạn trai. Tất cả những gì người xem được thấy về cô trên màn ảnh là khát khao tìm ra Bin Laden đến tột cùng và sẵn sàng tranh cãi với cấp trên để đạt được mục đích. Những khoảng lặng của nhân vật như khi cô lặng người vì nghe tin người bạn thân đã thiệt mạng hay hoang mang không biết tương lai là gì khi điệp vụ đã kết thúc ... đều được Jessica lột tả một cách hoàn hảo, đem lại cảm xúc chân thật cho người xem. Theo bản thân ngôi sao này tiết lộ thì diễn thật tốt để khán giả nhớ tới chính là cách cô tri ân “Maya” ngoài đời thực, một nhân viên CIA thầm lặng và buộc phải ẩn danh do tính chất công việc.

Năm 2010, Kathryn Bigelow từng đoạt 2 giải Oscar với The Hurt Locker nhờ khắc họa vô cùng chân thực sự khắc nghiệt của chiến tranh và bà lại một lần nữa làm được điều này với Zero Dark Thirty. Với những ai quen xem phim giải trí thông thường và ít để ý tới những sự kiện thế giới, có thể đây sẽ là một bộ phim hơi khó xem do tiết tấu chậm và tập trung vào đấu trí, truy lùng dấu vết hơn là kĩ xảo hoành tráng. Bigelow đã chia bộ phim thành nhiều phần theo từng giai đoạn, yếu tố quyết định giúp tìm Bin Laden với cách kể chuyện khiến cảm tưởng tác phẩm giống như một bộ phim tài liệu. Với việc tạo ra một sản phẩm có chất lượng tốt như Zero Dark Thirty, chuyện Bigelow vắng mặt trong danh sách đề cử Oscar vừa rồi có khả năng liên quan tới những vấn đề nhạy cảm trong phim (vấn đề nhân quyền với các cảnh tra tấn tù nhân tàn bạo) hơn là yếu tố chuyên môn.

Các nhà làm phim đã đưa lịch sử sống động lên màn ảnh, tạo nên một bộ phim pha trộn các thể loại hành động, trinh thám đầy hấp dẫn.

Cuộc truy tìm bin Laden tưởng như bế tắc, nhiều đặc vụ đã hy sinh, nhưng khi một nhóm tình báo CIA vào cuộc, trong các cuộc thẩm vấn tù nhân họ đã tìm ra những chi tiết để dẫn đến những nhân vật thân cận của bin Laden, từ đó tìm ra nơi ẩn náu bí ẩn của hắn.

Cuộc tập kích táo bạo lúc 0 giờ 30 phút của lực lượng đặc nhiệm SEAL cho thấy đây là một quyết định khó khăn của Chính phủ Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố.

Jessica Chastain đã thể hiện rất thành công nhân vật Maya, nhân viên mới của CIA, không sợ sệt khi ngay từ đầu dám tham gia vào các cuộc thẩm vấn tù nhân khốc liệt.

Maya cũng là cô gái thông minh, nhạy bén, kiên trì đeo bám và còn hết sức can đảm trong nhiều tình huống “thập tử nhất sinh” ngàn cân treo sợi tóc, hay dám quyết liệt “đối đầu” với cấp trên để bảo vệ quan điểm của mình.

Với nhiều đề cử giải thưởng trong 4 phim Jessica Chastain đã tham gia năm 2011 và 2012, trong đó có đề cử Oscar 2011 cho vai phụ trong phim "The Help," Jessica Chastain đã được tạp chí Time đưa vào danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới năm 2012.

Bộ phim đã dựng lại khá kỹ những cảnh thẩm vấn, tra tấn khốc liệt tù nhân do các nhân viên CIA thực hiện. Và đây từng là đầu mối gây ra những dư luận trái chiều về vấn đề nhạy cảm này.

Bộ phim đã nhận được 5 đề cử Oscar 2013 như Phim hay nhất, Kịch bản gốc hay nhất, Biên tập phim xuất sắc nhất, Biên tập âm thanh xuất sắc nhất và vai nữ chính xuất sắc nhất.

Tuy không nhận được Oscar Phim hay nhất như năm 2010, nhưng "Zero Dark Thirty" được đánh giá là bộ phim xuất sắc nhất của nữ đạo diễn Kathryn Bigelow